Jak wskazał w piśmie Krzysztof Nowak - Dyrektor Wydziału Nadzoru Prawnego Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego, w toku badania legalności przedmiotowej uchwały organ nadzoru uznał, iż uchwała jest niezgodna z prawem. Oznacza to że dokumenty są nieważne.

- Rada Gminy Miedźna przygotowała nowy projekt uchwały, który będzie poddany pod głosowanie na sesji lutowej. Diety radnych za miesiąc styczeń wypłacone zostaną na podstawie uchwały wcześniejszej (Nr XXI/171/2020). Natomiast diety sołtysów wypłacane są na podstawie uchwały z 2021 r., ponieważ dokument ten został uchylony w części - poinformował przewodniczący Rady Gminy Miedźna Andrzej Kempny.

Jakie konkretnie nieścisłości pojawiły się w uchylonej przez wojewodę uchwale z listopada?

Przedstawiciel organu nadzorczego podkreśla, że Rada Gminy powinna była między innymi określić w dokumencie zasady, na jakich radnym przysługują diety oraz zwrot kosztów podróży służbowych.

"Organ stanowiący gminy ma upoważnienie do sprecyzowania reguł (zasad), na jakich przysługiwać będzie rekompensata (wyrównanie wydatków i strat) w związku z wykonywaniem mandatu radnego. Ponadto, treść przepisu ustawy przesądza o konieczności zróżnicowania wysokości diet w zależności od funkcji pełnionych przez radnego, a więc m.in. przewodniczącego i wiceprzewodniczącego rady oraz przewodniczących komisji. Zakresem regulacji uchwały, podjętej na podstawie delegacji ustawowej zawartej w omawianym przepisie, winna być objęta m.in. sytuacja, gdy przewodniczący Rady, wiceprzewodniczący Rady czy radny, przez dłuższy okres czasu nie wykonuje obowiązków wynikających z pełnionej funkcji, a tym samym nie ponosi żadnych kosztów związanych z pełnieniem funkcji. W przeciwnym razie dieta ustalona w stałej kwocie ma charakter ryczałtu miesięcznego, przez co traci charakter rekompensacyjny, a przyjmuje charakter stałego, miesięcznego wynagrodzenia, niezależnego od kosztów związanych z pełnieniem funkcji- czytamy.

"Rada odsyłając w uchwale do "maksymalnej wysokości diety" powinna w sposób precyzyjny i jednoznaczny określić o jakiej diecie jest mowa, tzn. Rada Gminy powinna w treści uchwały bądź określić kwotowo dietę dla radnych, bądź zastosować odesłanie do konkretnie wskazanych przepisów, na podstawie których można określić maksymalną dietę dla radnych Rady Miedźna. Ponieważ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 października 2021 r. w sprawie maksymalnej wysokości diet przysługujących radnemu gminy (Dz. U. z 2021 r., poz. 1974), określa maksymalną wysokość diet przysługujących radnemu w ciągu miesiąca, zróżnicowaną ze względu na liczbę mieszkańców gminy, powyższe nie można uznać za prawidłową regulację, gdyż budzi wątpliwości interpretacyjne co do przepisów, które powinny być zastosowane. Nieprecyzyjność regulacji w powyższym zakresie powoduje niemożność ustalenia, w jakiej wysokości przysługuje radnemu dieta, co ma wpływ na legalność całej uchwały" - czytamy dalej.

- Konkludując, Rada Gminy Miedźna nie określiła prawidłowo wysokości diet radnych, wobec czego istotnie naruszyła przepisy prawa - stwierdza Krzysztof Nowak.

"Rada Gminy w ww. regulacji uchwały wskazała, że diety wypłacane są w terminie do 10-go dnia miesiąca za miesiąc poprzedni, na podstawie zestawienia obecności uczestnictwa radnych w posiedzeniach komisji oraz sesji za dany miesiąc, zatwierdzonego przez Przewodniczącego Rady bądź Wiceprzewodniczącego Rady. Jak już wyżej podniesiono, organ stanowiący gminy(...) jest upoważniony wyłącznie do określenia zasad, na jakich diety będą radnym przysługiwały, a nie do określenia sposobu ich wypłacania (np. terminu wypłaty, formy wypłaty itd.). Wobec powyższego należy uznać, że przedmiotowa regulacja dotycząca terminu i formy wypłaty diet dla radnych, została podjęta z przekroczeniem delegacji ustawowej wynikającej z przepisu art. 25 ust. 4 ustawy. Omawiane przekroczenie upoważnienia ustawowego należy zakwalifikować jako istotne naruszenie prawa" - wskazuje.

"Dodatkowo należy wskazać, że w Radzie Gminy Miedźna jest powołanych dwóch wiceprzewodniczących. Wobec powyższego, Rada Gminy była zobowiązania do wskazania, który z ww. wiceprzewodniczących dokonuje w stosunku do przewodniczącego rady omawianych czynności związanych z jego podróżą służbową (np. wiceprzewodniczący starszy wiekiem)" - wskazuje Dyrektor Wydziału Nadzoru Prawnego Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w dalszej części dokumentu.

Wobec powyższego stwierdzono nieważność uchwały z dnia 30 listopada 2021 r. w sprawie ustalenia diet dla radnych za udział w pracach Rady Gminy oraz należności z tytułu zwrotu kosztów podróży służbowych radnych gminy, w całości.

Niezgodna z prawem jest również w części uchwała w sprawie określenia diet sołtysów, a konkretnie jej punkt dotyczący terminu i sposobu wypłacania diet.

"Organ stanowiący gminy (...) jest upoważniony wyłącznie do określenia zasad, na jakich diety będą przysługiwały przewodniczącemu organu wykonawczego jednostki pomocniczej, a nie do określenia sposobu ich wypłacania (np. terminu, formy wypłaty itd.). Wobec powyższego należy uznać, że przedmiotowa regulacja dotycząca formy wypłaty diet dla sołtysów została podjęta z przekroczeniem delegacji ustawowej(...). Omawiane przekroczenie upoważnienia ustawowego należy zakwalifikować jako istotne naruszenie prawa(...). Organ nadzoru wskazuje, że możliwe jest doprowadzenie do stanu zgodnego z prawem poprzez wyeliminowanie jedynie wyżej wymienionej części uchwały" - czytamy w uzasadnieniu organu nadzoru.

Drugie głosowanie

Podczas sesji Rady Gminy Miedźna w dniu 22 lutego poddano pod głosowanie nowy projekt uchwały w sprawie diet. Za głosowało 9 radnych, przeciw opowiedziało się 5 osób, a 1 osoba wstrzymała się od głosu. Oznacza to, że uchwała została przyjęta.

Nowe stawki diet radnych gminy Miedźna nie zmieniły się w stosunku do tych przyjętych w listopadzie 2021 roku i przedstawiają się następująco:

• Radny niebiorący udziału w pracach komisji - 35 proc. maksymalnej wysokości diety radnych gmin od 15 tys. do 100 tys. mieszkańców - 1127,00 zł
• Radny biorący udział w pracach jednej komisji - 40 % maksymalnej wysokości diety - 1288,00 zł
• Radny biorący udział w pracach dwóch lub więcej komisji - 60 % maksymalnej wysokości diety - 1932, 00 zł,
• Radny pełniący funkcję przewodniczącego komisji - 75 % maksymalnej wysokości diety - 2415,00 zł
• Radny pełniący funkcję wiceprzewodniczącego rady - 85 % maksymalnej wysokości diety - 2737, 00 zł
• Radny pełniący funkcję przewodniczącego rady - 100 % maksymalnej wysokości diety - 3220,00 zł.

Nieścisłości w uchwałach także w innych gminach

Podobne błędy w treści uchwał dotyczących diet radnych organ nadzorczy wojewody śląskiego stwierdził także w przypadku gmin: Pszczyna, Goczałkowice-Zdrój oraz Suszec. Rady tych samorządów już głosowały lub będą głosować nad poprawionymi dokumentami.

Dlaczego uchwalono nowe diety radnych?

Przypomnijmy: w listopadzie i grudniu podczas sesji rad gmin należących do powiatu pszczyńskiego przyjęto uchwały dotyczące zarobków burmistrza, wójtów oraz radnych gminnych. Podwyżka wynagrodzenia dla samorządowców wynika z ustawy z 17 września tego roku, przygotowanej przez klub parlamentarny Prawa i Sprawiedliwości.

1 listopada weszły w życie przepisy o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe. Na ich mocy wzrastają diety radnych oraz wynagrodzenia pracowników samorządowych zatrudnianych na podstawie wyboru (starostów, wójtów, burmistrzów i prezydentów miast). Wzrósł z 12 525,94 zł brutto do 20 041,50 zł brutto górny ustawowy pułap wynagrodzenia (wraz z dodatkami), które może być wypłacane włodarzowi. Wskazano też granicę minimalną - zarobki nie mogą być niższe niż 80 proc. maksymalnego wynagrodzenia określonego dla poszczególnych stanowisk.